آلما قاخی دا قاخدی، اَریک اوندان قاباخدی .
برگه سیب هم هرچند برگه هست ولی برگه زرد آلو از آن به مراتب بهتر است
آرپا یئمییه ن آت، قلیج گوجونه یریمز .
اسبی که جو نخورد، به زور شمشیر راه نمی رود
آللاه‌دان اوزولمییه نه، اؤلوم یوخدور .
براي کسی(بیماری) که ارتباطش از جانب خداوند قطع نشده، مرگ وجود ندارد .
آباد اوْلسون خال خال، بیری یاتار بیری قالخار .
آباد باشد خلخال، یکی می خوابد یکی ديگر بیدار می شود(وصف محلی که همیشه تعدادی بیدارند وشلوغ است
آتا اولماق آساندی،آتالیق ائتمک چتیندیر .
پدر شدن آسان است،ولی پدری کردن سخت
آتا چاتينجاخ اشّكه مین !
تا زمانیکه به اسب برسی، سوارخر شو!
آت آلماغا جاوان یوللا،قیز آلماغا قوجانی .
جوان را برای خرید اسب بفرست و پیر را برای دختر(عروس)
آت آلمامیش آخئر چکیر .
قبل از اینکه اسب را بخرد آخورش را می‌سازد
آتا دوغرایب بالایئیر .
پسر دنباله رو پدر میشود
آتاسئن دونقوز قاپمیش اوغلونوایلان چالمیش .
پدرش را خوک گاز گرفته و پسرش را مار نیش زده
آتاسئنا خئیئری اولمایان کیمه خئییری اولار؟
کسی که به پدرش خوبی نمیکند به چه کسی خوبی میکند؟
آتا سین گورمه ین شاهلئق ادعاسی ائدر .
هرکه آبا و اجدادش را نشناسد ادعای پادشاهی می کند
آتاش یانماسا کول اولماز .
تا نسوزد آتشی، خاکستری پدید نمی آید ».
آتا سیندان قاباغا دوشه ن تولانی قورد یئیه ر .
توله ای که جلوتر از پدرش راه برود طعمه گرگ می شود
آتالار سوزونه محاکیمه اولماز .
نصیحت پدر را نمی شود محاکمه کرد
آتالار سوزو حکمتدیر .
سخن پدران پندآموز است
آتالار سوزو عاغلئن گوزو .
سخنان پدران(ضرب المثلها) چشم عقل هستند
آتام آتام من بو ایشه ماتام .
« »
آتا مالین درج ایله، اونا گوره خرج ایله .
اول ارث پدری را صاحب شو،آنگاه خرجش کن
آتاما یاتاق سالدیم قالایچی یلدی یاتدی .
برای پدرم رختخواب پهن کردم،خادم پدرم آمد خوابید
آتام ایله آتانی دئینجه ،اوزوم ایله اوزونو دئه .
حساب پدر با حساب خودت جداست
آتام ائوینده بایلق باشی ،اریم ائوینده تویوق آشی .
خونه پدر کله ماهی خوراکم بود ،خونه شوهر مرغ بریان
آتامی آنامی آتمیشام تکجه سنی توتموشام .
پدر و مادرم را انداخته و فقط تو را چسبیده ام
آتامین اؤلمه سیند‌ن قورخمیرام، قورخیرام عزرائیل قاپیمی تانیا .
از مرگ پدرم نمی‌ترسم ،ترسم از این است که عزرائیل در خانه‌ام را بشناسد
آتا مینمه یین بیر عیبی وار، آت دان دوشمه یین مین عیبی وار(آتا مینمه ک راحتدیر، آت دان ینمه ک چتیندیر) .
اگر سوار بر اسب شدن یک عیب و ایراد داشته باشد، از آن افتادن و پیاده شدن هزار مورد و مسئله دارد(رسیدن به ثروت و مقام خوشایند ولی از دست دادن آن سخت و ناگوار است)
آتان بیلیجی دی سنه نه؟ .
گیرم پدر تو بود فاضل-از فضل پدر تو را چه حاصل
آتان سوغان آنان ساریمساق اوزون نجه اولدون گول بسر؟
پدرت پیاز ومادرت سیر،مگه میشه تو بشی گلبسر(خیارسبز)
آتانین دعاسی ،آنانین ناله سی .
دعای پدر و ناله مادر
آتانین دعاسی آنانین آهی .
دعای پدر و آه مادر
آتا اوت ایته ات وئرمزلر .
به اسب علف و به سگ گوشت نمیدهند
آتا مین ،آد قازان .
بر اسب سوار شو و شهرت بطلب
آتا آنا رشوه سیز دوست دورلار .
پدر و مادر بدون هیچ چشم داشتی دوستت هستند
آتا ائوینده اوگئی آنا _ار ائوینده قایئن آنا .
در خانه ی پدر نامادری- در خانه ی شوهر مادر شوهر
آتان اوخ قایئتماز .
تیر پر تاب شده بر نمی گردد
آتی آت ایله باغلاسان همرنگ اولماسا هم خوی اولار .
دو اسب را که یکجا ببندی اگر هم رنگ نشوند هم خوی هم میشوند
آجا مئییت حلال دیر .
برای فرد گرسنه میت حلال است
آج تویوق یاتار یوخودا داری گورر .
مرغ گرسنه در خواب ارزن میبیند
آج قارئن آجی آیران .
شکم گرسنه و دوغ تلخ(وعده های تو خالی)
آجین ایمانی اولماز .
آدم گرسنه ایمان ندارد
آجیندان یاتیب گون اورتادا دوروب .
از زور گرسنگی شب می خوابد و بعد از ظهر بیدار می شود
آجین قارنی دویار، گوزو دویماز .
حریص دايم در غم است، هرچه دارد پندارد کم است
آخار سویا گئدسه، آخار سولار قورویار .
آدم بد شانس اگر به آبهای روان برود آنها هم خشک میشوند
آخار سو یولونی تاپار .
آب جاری راهش رو پیدا می کنه
آختاران تاپار یاتان یوخودا گوره ر .
کسی که جستجو کند پیدا میکند و کسی که بخوابد در خواب میبیند(جوینده یابنده است)
آخیرده گوله ن،یاخشی گوله ر .
کسی که آخر میخندد،بهتر میخندد .
آدادا قورد آز ایدی، بیری ده گمیله گلدی .
در جزیره گرگ کم بود، یکی هم با کشتی آمد».(گلپایگان گرگ کم داشت، یکی هم از گوگد آمد)
آدام هر نه دن قورخسا، باشینا گله ر .
انسان از هر چیزی بترسد به سرش میاید .
آدامئن آغزئندان سؤز آلئر .
از دهان آدم حرف می‌کشد
آدامئن اون دانا یییجی سی اولسون بیر دانا دیییجی سی اولماسئن .
آدم ده تا نون خور داشته باشه ولی یه دونه غر زن نه !
آدی منیم دادی سنین .
به اسم من ولی لذتش مال دیگران.(به نام من و به کام دیگران)
آدئن توتدون اوزو گلدی .
اسمشو آوردی پیداش شد .
آدئن ندی رشید بیرین دئه، بیرین ائشید .
یکی بگو، یکی بشنو .
آرپا اکه ن بوغدا درمه ز .
کسی که جو می کارد گندم درو نمی کند
آزاجئق آشئم ، آغرئماز باشئم .
به فقر می سازم ، دردسری ندارم .
آز دانئش ناز دانئش .
کم گوی و گزیده گوی
آستا دانئش، اوستا دانئش .
کم گوی و گزیده گوی .
آستا گئده ن یورولماز .
کسی که آهسته میرود خسته نمیشود
آسلانین ائر‌کک دیشی سی اولماز .
شیر نر و ماده ندارد ».
آش دی آشئن ایسپناغی .
آش اگه آشه مربوط به اسفناجشه
آشی پیشدی .
گاوش زائید.مشکلی برایش پیش آمد .
آغاج بار گتیردیکجه باش ایه ر .
درختی که بارش بیشتر باشد بیشتر خم میشود
آغاجی ایچیندن قورد یئیه‌ر .
کرم درخت را از درون می‌خورد.( کرم از خود درخت است)
آغاجین بیری آردی، بیری ناموس، قالانی تالاپ تولوپ .
چوب (تنبیه و تربیت) یکی عصمت و عفت (آر) است، یکی ناموس، بقیه تالاپ تولوپ
آغانئن مالی چئخاندا نوکرین جانی چئخئر .
از اموال آقا داره کم میشه جان نوکر داره در میاد(شاه می بخشد شیخعلی خان نمی بخشد)
آغریمایا‌ن باشا دسمال باغلامازلار .
به سری که درد نمیکند دستمال نمی‌بندند
آغرییان دیشی چکرلر .
دندانی را که درد میکند باید کشید .
آغئزلاردا ساققئز اولماق .
دهان به دهان گشتن
آغئزئنا باخ تیکه کس .
به اندازه دهانت لقمه بردار(پایت را به اندازه گلیمت دراز کن)
آغئزئندا مرجیمک ایسلانمئر .
عدس دردهانش خیس نمیشود(درمورد آدمی که سرّ نگهدارنیست)
آل آپارمئش .
آل او را ببرد (آل=موجودی موهوم و خیالى که به چشم انسان تنها در شب یا زن حامله دیده مىشود)
آل ایتدن معروف اولماق .
مثل گاو پیشانی سفید مشهور بودن
آللاه آدامئن عمروندن گؤتورسون ، قویسون شانسئنئن اوستونه .
خدا از عمر آدم بردارد ، به شانسش اضافه کند .
آللاه ایکی قاپازی ، بیر باشا وور ماز .
خدا دو سرکوفت را به یک سر نمی زند .
آللاه ایلانی تانییب ، آیاغلارئنی قارنئنا سوخوب .
خدا خر را شناخت و شاخش نداد ».
آللاه باغلایان قاپئنی ، هئچ کیم آچامماز .
دری را که خدا ببندد، هیچ کس نمیتواندباز کند .
آللاه بیر قاپئنی باغلاسا ، آیری قاپی آچار .
خدا اگر دری را به روی بنده اش ببندد ، در دیگر به رویش می گشاید(خدا گر ز حکمت ببندد دری ز رحمت گشاید در دیگری)
آللاه داغئنا باخار قار وئره ر .
خداوند به کوه اش نگاه می کند برفش می دهد(خداوند به هر کسی به اندازه لیاقتش میدهد، خلایق هرچه لایق)
آللاه دغل بازا پای ورمز .
خدااز فریب کاران حمایت نمی کند .
آللاه شنبه نی جهودا قیسمت ائله سین .
خداوند شنبه را قسمت جهودها کند
آللاه قارغا ده ییل کی گوز اویا(آللاهئن بارماغی یوخدور ، گؤزووه سوخا)
خداوند مانند کلاغ نیست که چشم در بیاورد(چوب خدا صدا نداره)
آللاه قازاناندان آلار وئره‌ر بئجه‌ره‌نه .
خدا اختیار داره .
آللاها قوربان اولوم کی، یاغی یاغ اوسته وئریب یارمانی یاوان قویوب .
قربان خداوند بروم که به یکی روغن روی روغن (صد نازو نعمت) داده وبرای یکی هم بلغور خالی .
آلچاقدا دایان که چیخاسان باشا .
برای رسیدن به قله کوه باید از دامنه شروع کنی
آلئنمئش تاپئلمئش دی .
چیزی که خریده شده غنیمت است
آناسئنا باخ قئزئنی آل،قئراغئنا باخ بئزینی آل .
در موقع خرید پارچه حاشیه آن را خوب نگاه کن و در موقع ازدواج درباره مادر عروس تحقیق کن
آنلایان بیر تل ده ن آنلایار(آدام اولانا بیر سوز یئته ر.آنلایانا بیر سؤز بسدیر.آنلایانا ایشاره، آنلامایانا میناره.آنلایانا بیر سؤز بیر کیتابدئر.آنلایانا بیر کلمه سازدئر،آنلامایانا زورنا قاوال آزدئر)
عاقل را یک اشاره کافیست .
آیدان آری، سودان دورو .
پاک‌تر از ماه، صاف تر از آب
آییدان قورخان،مئشه یه گیرمه ز .
کسی که از خرس میترسد،وارد جنگل نمیشود .
آیین ایشیغی،گئجه نین یاراشیغی .
نور ماه،برازندگی شب .